Het bleek dat de kans op terugval bij depressie de helft lager was wanneer de jongeren na herstel een psychologische behandeling begonnen, hun medicatie voortzetten, of een combinatie daarvan kregen. Of dat ook zo was bij angststoornissen kon niet worden aangetoond.

Terugvalpreventie-interventies

De kans op terugval van depressie is 47 tot 72 procent en van angststoornissen 39 tot 58 procent. Een terugval heeft vaak negatieve gevolgen voor de jongere, bijvoorbeeld bij sociale contacten, schoolprestaties of werk. Onderzoek onder volwassenen wijst uit dat er effectieve behandelingen zijn die de kans op terugval van depressie of angst verlagen. Nog onbekend was of dit ook voor jongeren geldt.

Uit een meta-analyse kwam in negen studies naar voren dat ‘terugvalpreventie-interventies’ de kans op depressieve terugval inderdaad verminderen bij jongeren. Een halfjaar tot zes jaar na psychologische interventies (eventueel gecombineerd met medicatie), is de kans op terugval ongeveer de helft lager. Ook na het gebruik van medicatie is er een lagere kans dat de depressie terugkomt binnen een halfjaar tot een jaar. De onderzoekers vonden alleen bewijs voor jongeren met depressie in het verleden. Naar jongeren met angst is te weinig onderzoek gedaan om een conclusie te trekken.

Robberegt: “Het is opvallend dat we geen enkel gecontroleerd onderzoek vonden naar jongeren met angst in het verleden. Terwijl we weten dat angst regelmatig terugkeert of kan overgaan in een depressie. Het is daarom belangrijk om zowel angst als depressie te onderzoeken wanneer het gaat om terugvalpreventie.”

Stay fine

Terugvalpreventie van depressie en angst wordt wetenschappelijk onderzocht in het zogenoemde StayFine-onderzoek. Het is het eerste Nederlandse onderzoek naar terugvalpreventie bij jongeren. Jongeren van 13 tot 21 jaar die angst of depressie hebben gehad en nu hersteld zijn, kunnen gratis de StayFine-app testen. De app is bedoeld als ‘zelfmanagement’ door behandelde patiënten. Zij kunnen met dit hulpmiddel op hun smartphone bijhouden hoe het met ze gaat en op maat gesneden oefeningen doen.

Senior onderzoeker Yvonne Stikkelbroek (Universiteit Utrecht en GGZ Oost-Brabant en ook betrokken bij het onderzoek) roept psychotherapeuten en andere hulpverleners op om hun jonge angst- en depressiepatiënten na behandeling te verwijzen naar deze app. “Gelukkig herstellen de meeste, maar er is een grote kans dat de jongeren opnieuw klachten krijgen”, aldus Stikkelbroek.“

Hulpverleners die een behandeling voor een angst- of depressieve stoornis bij adolescenten afronden kunnen hen voor een vervolg verwijzen naar de app. Daarmee kunnen ze regelmatig bijhouden hoe het