De meeste kinderen in Nederland hebben een gezond gewicht. Toch is eén op de zes kinderen zwaarder dan gezond voor ze is. Deze kinderen hebben overgewicht. Drie procent van de kinderen, dat komt neer op gemiddeld één kind per schoolklas, heeft ernstig overgewicht, oftewel obesitas. Praten over dit onderwerp ligt gevoelig, ook zeker bij professionals.
De invloed van omgevingsfactoren
Vaak ligt leefstijl ten grondslag aan overgewicht en obesitas bij kinderen. Het hangt er immers van af wat we eten en drinken en ook hoeveel we bewegen, hoe dik of dun we zijn. De beste behandeling voor kinderen met obesitas is dan ook een gecombineerde leefstijlinterventie met ondersteuning op het gebied van voeding, beweging en gedragsverandering.
Maar de chronische ziekte obesitas wordt niet simpelweg veroorzaakt door meer te eten en minder te bewegen dan je lijf nodig heeft. Ongezond eten en drinken is bijvoorbeeld vaak makkelijker en goedkoper dan gezond eten. Daarnaast bewegen kinderen tegenwoordig door het toegenomen schermgebruik stukken minder dan vroeger. En gepest worden op school, geld-problemen in het gezin en in een buurt wonen waar veel ongezond eten wordt verkocht, zijn bijvoorbeeld ook oorzaken van een ongezonde leefstijl. Het is eigenlijk een samenspel van allerlei verschillende factoren. Alles bij elkaar kan het knap lastig zijn voor een kind om aan een gezonder gewicht te werken onder dergelijke omstandigheden.
Volgens Jutka Halberstadt, psycholoog, universitair docent kinderobesitas aan de Vrije Universiteit Amsterdam en medeoprichter van Care for Obesity, is het dan ook heel belangrijk om rekening te houden met de omstandigheden, behoeftes en mogelijkheden van kind en gezin.
“De motivatie van het kind én zijn ouders voor het hulpaanbod is namelijk cruciaal voor het slagen van de interventie. Bovendien blijkt uit onderzoek dat een grote betrokkenheid van ouders tot een effectievere behandeling leidt.”
Gevoelig onderwerp
Ondersteuning en zorg kan een kind met overgewicht of obesitas helpen gezonder te worden en te blijven. Wat daarbij vooral belangrijk is, is dat hulpverleners het gewicht en de ongezonde leefstijl met het kind en de ouders/verzorgers bespreekbaar maken. En dat is vaak moeilijker dan je denkt! Een te hoog gewicht bij kinderen kan namelijk een zeer gevoelig onderwerp zijn. Toch is het niet verstandig het onderwerp om die reden te laten rusten, want op korte of lange termijn kan het leiden tot andere gezondheidsproblemen en een slechtere kwaliteit van leven.
Jutka: ‘Zowel het kind als de ouders wil je nieuw gedrag en nieuwe gewoontes aanleren, meer kennis geven en ook leren hoe ze zich kunnen weren tegen druk van buitenaf. Dat moet altijd op een empathische, vriendelijke, steunende, positieve en opbouwende manier gebeuren.’
Gewicht en gedrag kunnen namelijk zeer gevoelige onderwerpen zijn. Een verkeerde aanpak kan bovendien schade berokkenen aan kind en ouders
