Om complexe, goed afgestemde ‘integrale’ zorg te verlenen aan risicojongeren is niet alleen een vertrouwensrelatie met de jongere nodig. Ook de band tussen professionals onderling is van invloed op de kwaliteit van de zorg. In de manier waarop beide relaties tot stand komen (en beklijven), zitten opvallende overeenkomsten.
© Daniel Laflor/peopleimages.com/Stock.adobe.com Deze afbeelding is illustratief
Alles begint met de ‘klik’ met een jongere, weten professionals die werken met risicojongeren. We doelen met deze term op jongeren met problemen op verschillende leefgebieden, zoals hooglopende ruzies thuis, delinquente vrienden en spijbelen (Bevington et al. 2013). Onder meer door eerdere (negatieve) ervaringen met de hulpverlening en fragmentatie van hulp laten deze jongeren zich steeds moeilijker bereiken, waardoor zij soms zorgmijders of hulpweigeraars worden (Bellaart, 2013; Broersen et al. 2020; Dörenberg et al. 2016; Ligtenberg, 2018). Een goede relatie tussen professionals en jongeren is dan ook het fundament voor effectieve inzet van hulp aan deze groep (Lenkens et al. 2022).
Gezien de ernst van hun problematiek hebben risicojongeren tijdige, passende en samenhangende hulp nodig van verschillende professionals en delen van de zorg- en veiligheidsketen, ook wel bekend als ‘integrale aanpak’ (Nooteboom et al. 2021).
In de praktijk blijkt zo’n aanpak echter een uitdaging, aangezien deze jongeren te maken krijgen met een aaneenschakeling van (wisselende) professionals en ook nog eens met wachtlijsten (Friele et al. 2018).
Effectiviteit van hulp vraagt niet alleen een goede samenwerkingsrelatie tussen professional en jongere, maar ook tussen professionals onderling (Nooteboom et al. 2021). Als een van beide ontbreekt, missen zorg en begeleiding coherentie, wat tot minder vertrouwen bij jongeren leidt met, zoals al gezegd, zich onttrekken aan hulp tot gevolg, en dus mogelijke verergering van de situatie (Griffiths et al. 2017). En daarbij: wanneer de samenwerking tussen professionals niet goed verloopt, kunnen ook professionals afhaken, uitvallen of het contact met elkaar vermijden, met als risico dat de behandeling faalt (De Soet et al. 2023). Dit roept de vraag op hoe de samenwerking tussen professionals beter kan. Moet die fameuze ‘klik’ er ook zijn tussen de betrokken professionals? Veel van de voorwaarden voor een goede relatie tussen professionals en jongeren worden tenslotte weerspiegeld in de relatie tussen professionals onderling. Sterker nog, zorg aan risicojongeren vraagt van professionals óók een vertrouwensband onderling (Monson et al. 2021).
Moet die ‘klik’ er niet ook zijn tussen professionals?
In dit artikel gaan we in op de overeenkomsten die we zien
