De verwachtingen van e-health zijn ook in de kinder- en jeugdpsychiatrie hoog gespannen. E-health zou leiden tot snellere response, grotere effectiviteit, beter bereik van jongeren en kostenbesparing. Toch blijkt uit onderzoek dat bij digitale zelfhulpprogramma’s altijd veel deelnemers afhaken (Carlbring, e.a., 2006). Een ‘blended behandeling’ lijkt dan ook beter op zijn plaats. Hierbij worden digitale contacten gecombineerd met face-to-facecontacten.
Blended therapie biedt zeker voordelen, maar kent ook altijd veel afhakers
Uit een pilot-studie naar de effecten van zo’n ‘blended behandeling’ voor verschillende angst- en depressieve stoornissen bij volwassenen bleek dat er op zijn minst een vergelijkbare daling van het klachtenniveau was wanneer de blended variant werd vergeleken met een face-to-facebehandeling (Richters & Gerrits, 2013). Er is echter nog nauwelijks onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid van blended behandelingen bij kinderen en jongeren, zeker niet binnen de curatieve zorg. Want werkt het online gedeelte wel voor jongeren met een ernstige depressie, die vaak moeilijk te activeren zijn? Of is het juist gunstig dat zij zelf kunnen bepalen waar en wanneer ze inloggen? En hoe tevreden zijn jongeren met een therapie waarin onlineen face-to facecontacten worden gecombineerd?
Doepressiecursus
De hoge verwachtingen over e-health in de kinder- en jeugdpsychiatrie zijn gebaseerd op positieve resultaten van onderzoek bij volwassenen (Ruwaard, 2013). Uit dat onderzoek blijkt dat onlinebehandeling, met name cognitieve gedragstherapie, effectief kan zijn voor de behandeling van angst- en stemmingsstoornissen bij volwassenen (Andersson & Cuijpers, 2009; Cuijpers e.a., 2009).
Twee systematische reviews concluderen dat er aanwijzingen zijn dat online CGT-programma’s effectieve interventies zijn voor kinderen en adolescenten met angst en depressie (Calear & Christensen, 2010; Richardson e.a., 2010). Een recente meta-analyse, waarin de uitkomsten van verschillende onderzoeken met elkaar vergeleken worden, laat zien dat onlineprogramma’s effectief zijn in het reduceren van depressieve symptomen bij jeugdigen (Ebert e.a., 2016). De onderzochte jeugdigen hadden merendeels lichte tot matige depressieve klachten, werden veelal geworven in de algemene populatie en ontvingen vaak een preventieve interventie.
Box 1: Beschrijving hoofdstukken Doepressie blended
Het programma bevat acht hoofdstukken. De hoofdstukken zijn verdeeld over vier treden: start, doen, denken en toekomst. Elk hoofdstuk bevat psycho-educatie en oefeningen die variëren in moeilijkheidsgraad. In het programma wordt veelvuldig gebruikgemaakt van werkbladen, keuzelijsten en voorbeelden zodat de drempel om met de materie aan de slag te gaan verlaagd wordt.
Hoofdstuk 1: Depressie? Hoe kom ik ervan af? (Psycho-educatie)
Tijdens de eerste sessie