Waar gaat je proefschrift over?

In mijn proefschrift heb ik gebruik gemaakt van data van het TRAILS onderzoek: ‘Tracking Adolescents’ Individual Lives Survey’. Dat is een grootschalig nog lopend onderzoek waarin ruim 2700 personen uit Noord-Nederland worden gevolgd vanaf hun tiende jaar tot aan de volwassenheid. Het doel van mijn onderzoek was om meer inzicht te krijgen in de wijze waarop genen, omgevingsfactoren en de interacties tussen die twee een rol spelen bij de ontwikkeling van ADHD-symptomen tijdens de adolescentie. Hoewel wetenschappelijk is bewezen dat bovengenoemde factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van ADHD, is er tot op heden nog maar weinig onderzoek gedaan naar de invloed op het langetermijnbeloop van ADHD-symptomen in de adolescentie. Uiteindelijk wilden we weten waarom ADHD-symptomen bij sommige adolescenten wel afnemen en bij anderen niet. We hebben in het onderzoek specifiek gekeken naar de rol van enkele genen (o.a. dopamine [DRD4] en serotonine gen [5-HTTLPR]), omgevingsfactoren (o.a. opvoeding en pre- en perinatale factoren) en hun interactie.

Wat hebben kinderen en opvoeders hieraan?

Door te onderzoeken wat de rol is van genen, omgevingsfactoren en gen-omgevingintersacties op het beloop van ADHD-symptomen hoopten we aanknopingspunten te vinden voor de prognose en eventuele interventies voor jongeren met ADHD-symptomen. De bevindingen in mijn proefschrift laten echter geen duidelijk en eenduidig patroon zien in de manier waarop genen, omgevingsfactoren en gen-omgevingsfactoren het beloop van ADHD-symptomen beïnvloeden. De effecten van genen, omgeving en gen-omgevingsinteracties zijn afhankelijk van tijd, specifieke genen en de omgeving. Echter, een meer algemene bevinding was dat adolescenten die ADHD-symptomen ervaren, kwetsbaarder zijn voor sociaal-emotionele problemen. Opvoeders zouden zich hiervan bewust moeten zijn.

Wat hebben professionals en beleidsmakers eraan?

Professionals zouden op de hoogte moeten zijn van het feit dat adolescenten kwetsbaar zijn voor sociaal-emotionele problemen. Het is belangrijk om hier aandacht aan te geven tijdens het contact met patiënten en hun opvoeders.

Deze bevinding kan ook kansen bieden voor beleidsmakers om jeugdigen te beschermen tegen de sociaal-emotionele problemen die adolescenten met ADHD-symptomen ervaren. In mijn proefschrift geef ik als voorbeeld dat wat ooit de ‘middenschool’ heette – een school voor kinderen van tien tot veertien jaar – een uitkomst zou kunnen bieden. Doordat jongeren dan pas op hun veertiende naar de middelbare