Hoe kan het, dat wij professionals allemaal denken dat we goed luisteren en dat tegelijkertijd de beleving van ouders en kinderen regelmatig een totaal andere is? Een aantal factoren lijkt hierbij een rol te spelen.

De vele wisselingen van hulpverleners met wie ouders en kinderen te maken krijgen speelt als eerste een belangrijke rol. Bij het contact met de zoveelste hulpverlener had een vader die zijn verhaal over wat hij en zijn vrouw met hun zoon hadden meegemaakt maar op papier gezet. Dat gaf hij dan aan de volgende hulpverlener alvorens in gesprek te gaan. Moe was hij van telkens opnieuw hetzelfde verhaal vertellen. Zeker als kinderen en ouders jarenlang met jeugdhulp te maken hebben, is meer dan honderd professionals langs zien komen geen uitzondering. Dan heb je het op een gegeven moment wel gezien met weer een volgende hulpverlener, hoeveel goede bedoelingen die ook heeft. De zoveelste in de rij zijn, maakt het voor de betreffende professional ook niet eenvoudig om te investeren in het contact, de weerstand bij de ander te verdragen en te blijven luisteren.

Ten tweede lijkt het handelen van professionals soms voornamelijk – en noodgedwongen – ingegeven door de bureaucratische systeemwereld. En daar overheersen regels, protocollen en afspraken die houvast bieden tijdens processen die soms onzeker en complex zijn. En zijn er lange wachtlijsten voor de benodigde hulp. De keerzijde is dat we de dagelijkse leefwereld van kinderen en ouders uit het oog verliezen, evenals het maken van contact van mens tot mens. Regels en protocollen leiden tot het gevoel te weinig tijd te hebben, gejaagdheid, en altijd met een doel of boodschap op die bank te zitten. Het is moeilijk dan nog open en zonder vooropgezet idee te luisteren naar de ander. Kinderen en ouders missen dan die hulpverlener die belangstelling heeft, oprecht het perspectief van de ander wil begrijpen, betrokken is en iets van zichzelf laat zien. Als ze die wél een keer treffen, weten ze dat zich jaren later nog feilloos te herinneren.

Een derde factor is de moeite die het kost het met elkaar oneens te zijn en het daarover eens te worden. Zich niet gehoord voelen en het niet eens zijn met een zienswijze of beslissing kunnen dan door elkaar lopen. Zeker als het gaat om situaties waarin de opvoedstijl of de eigen problematiek van ouders een negatieve invloed op de kinderen heeft. Professionals denken het dan beter te weten en gaan de ouders overtuigen van de oplossing die zij zien. Of gaan direct actie ondernemen. Ze verliezen daarbij uit het oog dat de situatie vaak al langer duurt en het niet op een paar dagen aankomt. Ook horen ze de expertise van de ouders over hun eigen situatie en wat daarin wel of niet werkt, niet meer.