Interview met Annelies Spek
Autisme bij meisjes wordt soms niet herkend of komt pas op latere leeftijd aan het licht. Klinisch psycholoog Annelies Spek pleit voor betere en tijdige diagnostiek, omdat dit veel leed kan voorkomen. We spreken haar in de tuin van het Autisme Expertisecentrum in Eemnes.
Foto: Aleid Denier van der Gon
Rustgevender dan dit wordt het niet op deze zonovergoten ochtend: de bomen ruisen zachtjes in de wind, de vogels zingen uit volle borst en twee nieuwsgierige katten komen af en toe even buurten. Kortom, deze plek in het bos is een perfecte plek voor het Autisme Expertisecentrum. Klinisch psycholoog Annelies Spek is hoofd van dit centrum, dat diagnostisch onderzoek en behandeling biedt aan volwassenen – met name vrouwen – met een autismespectrumstoornis (ASS).
Over autisme bij meisjes en vrouwen is nog vrij weinig bekend. Hoe kan dat?
“Autisme komt sowieso vaker voor bij jongens en mannen. Waar vroeger werd gedacht dat het bij hen acht tot tien keer meer voorkwam, vermoeden we nu dat dat twee tot vijf keer zo vaak is. Autismespectrumstoornissen worden voor een groot deel erfelijk bepaald en men denkt dat het vrouwelijk gen enige bescherming biedt tegen het ontwikkelen van een ASS. Hoewel daar het laatste woord ook niet nog niet over is gezegd.”
Hoe kan het dat autisme bij meisjes en vrouwen nog zo vaak over het hoofd wordt gezien?
“Bij autisme wordt nog altijd gedacht aan de stille jongen die zich terugtrekt op zijn zolderkamer en alleen maar met z’n treinen speelt. Meisjes hebben die fixaties ook, maar ze uiten zich anders. Waar de één een fixatie heeft voor lezen, wil de ander alleen maar paardrijden. En van een meisje dat alleen maar met boeken of paarden bezig is, kijken we over het algemeen niet op. Een ander belangrijk verschil is dat meisjes en vrouwen met autisme overgevoelig zijn voor sensorische prikkels als geluid, licht, smaak en textuur van eten, aanrakingen en geur. Jongens en mannen hebben die overgevoeligheid ook, maar in mindere mate. Dat maakt dat autisme bij meisjes en vrouwen nog wel eens wordt verward met hooggevoeligheid. Het grote verschil is echter dat hooggevoelige mensen ook goed kunnen aanvoelen wat anderen nodig hebben, zoals troost, geruststelling of bevestiging. Dat is voor mensen met autisme juist heel lastig. Een ander belangrijk verschil tussen jongens en meisjes met autisme is dat ouders hun dochters over het algemeen meer stimuleren
