Kinder- en jeugdpsychiater Anne Pelzer vertelt over de kracht van de behandeling die ze ontwikkelde voor jongeren met ernstige psychiatrische problemen: een zo kort mogelijke, vrijwillige opname gericht op herstel, op basis van vertrouwen tussen cliënt en hulpverlener. ‘Het kan eerst ontregelend zijn.'
De missie van kinder- en jeugdpsychiater Anne Pelzer is om hulpverleners in de jeugd-ggz en High & Intensive Care (HIC) een manier van werken te laten omarmen die gericht is op herstel, door jongeren en ouders inzicht te laten krijgen in zichzelf en hun eigen verantwoordelijkheid te bevorderen. Deze autonomie- en herstelbevorderende werkwijze stelt jongeren in de crisispsychiatrie in staat hun leven zo snel mogelijk weer op te pakken, in het gezin en de eigen omgeving. Volgens Pelzer is de kracht van deze werkwijze dat het vastgeroeste patronen losmaakt en zo beweging de goede kant op creëert. Daarnaast zorgt het voor minder dwang en drang: op de HIC-J-afdeling van Herlaarhof in Vught, waar Pelzer tot voor kort werkte, slaagden ze erin om een jaar lang geen enkele separatie, dwangbehandeling of noodmedicatie toe te passen. Een opvallende prestatie, gezien de toenemende druk op de jeugd-ggz en HIC-afdelingen in Nederland. Pelzer merkte dan ook dat er in haar professionele netwerk veel vraag was naar de werking van dit model. Die legde ze samen met Esther Winters-van Eekelen vast in het boek Een weg naar relationele veiligheid. Herstellen in de crisispsychiatrie. Het is een verzameling geworden van alle kennis en ervaring die Pelzer de afgelopen acht jaar opdeed in de dagelijkse praktijk van de crisispsychiatrie. ‘Het is een beetje gek om op je 36ste al te spreken over je levenswerk, maar toch voelt het zo’, zegt ze over het boek.
Levensverhaal biedt inzicht en geeft gevoel van controle
Wat is de kern van de werkwijze?
‘In de volwassenenpsychiatrie is al veel aandacht voor meer herstelbevorderend werken en het terugdringen van dwang- en dranginterventies. Ik vroeg me af of we dat ook zouden kunnen toepassen op de afdeling waar ik destijds werkte, een High & Intensive Care (HIC) in de jeugd-ggz. Hier kunnen jongeren tussen de twaalf en achttien jaar met ernstige psychiatrische problemen terecht als ze dringend hulp nodig hebben. Ik ontwikkelde mijn model op basis van bestaande methodieken waarvan bekend is dat ze werken. Je kunt het zien als een snelkookpanmodel, waarbij de nadruk ligt op zo kort mogelijk behandelen en een zo snel mogelijke overgang naar voortzetting van hulp en ondersteuning in de thuissituatie. De meeste jongeren die op een HIC-J-afdeling komen, hebben een vertrouwensbreuk met hun ouders. Die breuk is onderdeel van de crisis waarin ze op dat moment verkeren. De bedoeling van het snelkookpanmodel is in korte tijd rust
