Lieke Vrouenraets onderzocht de ethische dilemma’s rond vroegtijdige medische behandeling van transgender kinderen en jongeren en biedt advies voor de klinische praktijk.
Lieke Vrouenraets promoveerde 28 september 2023 aan de Universiteit Leiden op haar proefschrift Ethical dilemmas & decisionmaking in the healthcare for transgender minors.
Email:l.j.j.j.vrouenraets@lumc.nl
Waarom dit onderzoek?
Transgenderzorg is een relatief nieuw vakgebied met veel ethische uitdagingen en dilemma’s, met name als het gaat om kinderen en jongeren en de gevolgen van al dan niet medisch handelen in een vroeg stadium. De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel, er zijn nog relatief weinig empirische onderzoeksgegevens over de resultaten op de lange termijn, en het debat erover is gepolariseerd. Meer inzicht in de kern van de ethische dilemma’s die een rol spelen in de transgenderzorg voor minderjarigen en meer empirische onderzoeksgegevens zijn nodig om zorgverleners richting te geven bij hun handelen. En om kinderen en jongeren die naar genderidentiteitsklinieken worden verwezen adequaat te informeren en begeleiden.
Wat heb je ontdekt?
Dit proefschrift beschrijft de thema’s die leiden tot controverse wat betreft de vroegtijdige medische behandeling voor transgender minderjarigen. Vijf thema’s kwamen consequent naar voren in politieke en publieke discussies: de wilsbekwaamheid van de jongeren, overwegingen over al dan niet beginnen met puberteitsremmers, co-existente psychosociale problematiek, de sociale context, en ethiekondersteuning.
De dilemma’s zijn niet nieuw. Aanvankelijk waren ze echter met name een gespreksonderwerp tussen zorgverleners, tieners en hun ouders; nu spreken veel meer mensen zich uit over het onderwerp, waarbij politiek, media en rechtspraak een steeds grotere rol spelen. Zorgverleners dienen een evenwicht te vinden in het krachtenveld tussen deze verschillende ‘partijen’, waarvan sommige relatief nieuw zijn en die allemaal voortdurend in beweging zijn.
Wat hebben professionals, ouders en transgender kinderen en jongeren eraan?
Het proefschrift laat zien dat zorg voor transgender minderjarigen inherent ethische dilemma’s met zich meebrengt, zelfs wanneer er meer klinische onderzoeksgegevens komen om de evidence base ervan te onderbouwen. Wetenschappelijke onderbouwing alleen zal geen antwoord kunnen geven op alle opgeworpen onzekerheden betreffende de genderbevestigende medische zorg voor minderjarigen. De ethiek kan hierbij ondersteuning bieden. Ethische dilemma’s zullen immers deel blijven uitmaken van de transgenderzorg. Naast inzicht in deze ethische dilemma’s, geeft dit proefschrift suggesties voor toekomstig onderzoek en stelt het manieren voor hoe er in de klinische praktijk mee om te gaan.
Zo kunnen onder meer het gebruik van moreel beraad, een veelgebruikte vorm van ethiekondersteuning en de zogenaamde ‘WilsbekwaamheidsWijzer’ (De Snoo et al., 2022), een ethisch ondersteuningsinstrument, zorgverleners helpen effectiever om te gaan met deze ethische uitdagingen en complexe casussen.
De Snoo-Trimp JC, de Vries ALC, Molewijk BAC, & Hein IM (2022). How to deal with moral challenges around the decision-making competence in transgender adolescent care? Development of an ethics support tool. BMC Medical Ethics, 23(1), 1-15.
