Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Diversiteit: het mozaïek ligt nog erg los

Tussen de regels van de literatuur is een schat aan psychologisch inzicht te vinden. In deze rubriek doet Frits Boer voor u verslag van zijn speurtochten.
Foto: Aleid Denier van der Gon

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12454-017-0526-4/MediaObjects/12454_2017_526_Fig1_HTML.jpg

Ofschoon de hoofdpersoon in Wees onzichtbaar een andere naam heeft (Metin) dan de schrijver van het boek, zijn de parallellen in hun beider levensloop zo opvallend dat je vermoedt dat het boek in hoge mate autobiografisch is. In interviews spreekt Murat Isik dit niet tegen, al benadrukt hij dat het toch vooral een roman is. Misschien zou het er niet toe moeten doen. Maar de observaties van Metin zijn zo waardevol dat het prettig is te weten dat zij naar werkelijkheid verwijzen.

Wees onzichtbaar is een coming of age-roman die in aanstekelijk proza de ontwikkeling schetst van een Turkse jongen die in 1983 als vijfjarige met zijn moeder en zus als asielzoeker naar Nederland komt.

Zijn vader heeft in de Amsterdamse Bijlmermeer voor het gezin een flat gevonden. Aan het eind van de lijvige roman loopt Metin, inmiddels jurist, anno 2017 door een volstrekt veranderd Amsterdam-Zuidoost. De buurt waarin hij opgroeide is onzichtbaar geworden. Wij hebben Metin intussen leren kennen als een jongen die onzichtbaarheid als overlevingsstrategie ontwikkelde om het hem omringende huiselijk geweld te kunnen doorstaan. Diezelfde onzichtbaarheid breekt hem op als hij gepest wordt op de middelbare school en hij zich de positie van pispaal laat aanleunen.

Wees onzichtbaar is zowel sociologisch als psychologisch interessant. Sociologisch doordat de geschiedenis wordt geschetst van de Amsterdamse Bijlmer, ooit bedoeld als vooruitstrevende wijk vol groen en ruimte, die verwordt tot een gevreesd getto met criminaliteit, verslaafden en leegstand. Het is een buurt die na de geruchtmakende vliegramp in 1992 stukje bij beetje wordt gesloopt en verandert in een Vinex-wijk. Psychologisch door te laten zien hoe het is om op te groeien in een gezin met een tirannieke vader. Sociologie en psychologie komen samen in het beeld dat Isik ons biedt van het als Turkse jongen opgroeien in multicultureel Nederland.

Eerst over die tirannieke vader. Metins vader is werkeloos, drinkt te veel en is gewelddadig tegen zijn vrouw. Als zij probeert huishoudgeld van haar man te krijgen, is dit het vervolg: ‘Elke keer weer zei mijn vader: “Ik heb je een paar dagen geleden toch wat gegeven? Wat heb je met die vijfentwintig gulden gedaan?” Hij keek haar aan met een getergde blik, alsof ze het niet eens kon klaarspelen om voor zoiets eenvoudigs als de boodschappen zorg te dragen. “Je geeft geld uit als water,” zei hij alsof hij het in een zeldzaam moment van zelfinzicht

Premium

Wil je dit artikel lezen?


    Al abonnee? Log dan in