Joris (7 jaar) werd aangemeld vanwege problemen in de omgang met andere kinderen, woedeaanvallen, moeilijk hanteerbaar gedrag en eetproblemen. Vooral op school leidde zijn gedrag tot veel problemen. Wanneer de dagelijkse structuur even wegviel, zoals in de pauzes, kreeg Joris woedeaanvallen die moeilijk hanteerbaar waren. Hij kon hier lang in blijven hangen. Daarnaast leidde het avondeten thuis tot veel problemen. Joris at weinig, omdat hij veel niet lekker vond. Dit leidde tot veel frustratie bij zijn ouders. Tijdens het diagnostisch onderzoek kwam naar voren dat Joris voldeed aan de criteria van een autismespectrumstoornis. Daarnaast werd op basis van de Sensory Profile duidelijk dat Joris ook sensorische informatieverwerkingsproblemen had. Zo was hij overgevoelig voor geluiden en smaak. Juist in pauzes of andere ongestructureerde situaties is het geluid luider dan bijvoorbeeld op werkmomenten. Hier kon Joris moeilijk mee omgaan en dat leidde bij hem tot irritatie en boosheid. Dat Joris erg selectief was met eten kwam omdat hij overgevoelig was voor bepaalde kruiden en smaken.
Een autismespectrumstoornis (ASS) wordt gediagnosticeerd als sprake is van beperkingen in de sociale communicatie en interactie en van beperkt en repetitief gedrag (APA, 2013). Met de overgang naar de DSM-5 is de sensorische informatieverwerking belangrijker geworden in de diagnostiek: het criterium ‘hyper- of hyporeactiviteit op sensorische input of ongewone interesse in zintuiglijke aspecten in de omgeving’ (p. 110) is toegevoegd aan het domein beperkt en repetitief gedrag. Recent onderzoek toont aan dat 92% van de kinderen met ASS problemen heeft met het verwerken van sensorische informatie (Green e.a., 2016). In de DSM-5 is ervoor gekozen om dit explicieter in kaart te brengen. Deze herdefinitie in de DSM-5 is een uitwerking van de steeds duidelijker onderzochte problemen die kinderen en volwassenen met ASS hebben met het verwerken van sensorische informatie. Mensen filteren sensorische informatie en selecteren daaruit de belangrijkste informatie. Je luistert bijvoorbeeld wel naar degene met wie je praat in een druk café, maar niet naar alle andere gesprekken die om je heen worden gevoerd. En als je naar de supermarkt gaat om een vergeten boodschap, sta je in vijf minuten weer buiten met precies datgene dat je nodig had en zonder veel van de rest van de supermarkt te hebben gezien.
JORIS IS OVERGEVOELIG VOOR HARDE GELUIDEN EN SMAAK
Box 1: Sensory Profile
De SP meet de mate waarin er sprake is van sensorische informatieverwerkingsproblemen in vier kwadranten. Er