Met de nieuwe Jeugdwet werd in 2015 decentralisatie van de jeugdzorg een feit. Door die decentralisatie moet de jeugdzorg transformeren tot een efficiënter zorgstelsel. Een van de uitgangspunten daarbij is preventie van sociaal-emotionele problemen en stoornissen. Preventie betekent niet alleen voorkomen, maar ook vroeg problemen signaleren en vroeg interveniëren. Dat is niet alleen beter voor het welzijn van kinderen en ouders, maar kan ook voorkomen dat complexere en dus duurdere zorg nodig is. Dit is uiteraard een prachtig uitgangspunt, maar aan de preventieve kant van jeugdhulp valt nog veel winst te behalen. Jeugdhulp is nu nog vooral reactief: pas na verwijzing wordt hulp geboden. Door beperkte capaciteit komt deze hulp vaak pas als de problemen huizenhoog zijn opgelopen en er gespecialiseerde en intensieve hulp nodig is.

De vraag is op welke wijze preventie kan bijdragen aan een efficiënter jeugdzorgstelsel. Een omvattende strategie bevat zowel universele als individuele preventie. De basis van zo’n strategie is universele preventie, die er voor iedereen is of voor kwetsbare groepen op basis van sociaal-demografische risicofactoren. Denk aan een interventie gericht op kinderen op basisscholen in achterstandswijken. De volgende stap bestaat uit individuele preventie, ook wel geïndiceerde preventie of vroege interventie genoemd. Deze richt zich op kwetsbare individuen op basis van risicofactoren en symptomen die voorafgaan aan een ziekte of aandoening. Het doel hiervan is ernstiger problemen voorkomen dan wel in een vroeg stadium ombuigen. Individuele preventie kan niet zonder screening en monitoring. Screening en monitoring zijn noodzakelijk om kinderen in beeld te krijgen voor vroege interventie. Er wordt wel gezegd dat succesvolle preventie begint bij goede doelgroepselectie.