Zolang we autisme zien als gedragsstoornis die je via beloning of straf kunt corrigeren, richten we enorme schade aan, aldus Tamara Miranda. Ze is directeur van Stichting Brilliant Future Kids en moeder van een zoon met autisme.
Illustratie: Jedi Noordegraaf
De laatste tijd is er veel te doen over Applied Behavior Analysis (ABA), een intensieve therapie die vroegtijdig wordt toegepast om gedragsveranderingen te realiseren bij kinderen en jongeren met autisme. In 2009 stelde de Gezondheidsraad dat ABA de meest effectieve behandeling is voor deze doelgroep. Toch melden steeds meer belangenorganisaties, zoals de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA), Leerlingenbelang Voortgezet Speciaal Onderwijs (LBVSO) en het Nederlands Autisme Register (NAR) dat jongeren met autisme door deze therapie getraumatiseerd zijn. Inmiddels woedt er een felle discussie tussen voor- en tegenstanders van deze aanpak. Als Stichting Brilliant Future Kids zijn wij tegen het gebruik van autismeonvriendelijke ABA-therapie bij autisme en leggen we graag uit waarom we ons aansluiten bij de oproep van onder meer de NVA om deze (niet-traumasensitieve) ABA-methodes te verbieden.
Iemand met autisme heeft een neurobiologische ontwikkelingsstoornis, een fysieke handicap dus, maar één die vaak onzichtbaar is voor de buitenwereld. Gedragsproblemen kunnen ontstaan als er een mismatch is tussen omgeving en wat het kind nodig heeft. Op zo’n moment kan hun prikkelverwerkingssysteem niet goed functioneren. Dat autisme een gedragsstoornis betreft, is een hardnekkig en wijdverbreid misverstand. Proberen een fysieke beperking te corrigeren via straf en beloning kan tot enorme schade leiden bij een kind of (jong)volwassene. Een kind zonder benen dat de trap niet op kan rennen, corrigeer je toch ook niet?
Toch doen we dat bij kinderen met autisme wel. Het huidige schoolsysteem beloont kinderen als ze uren stil kunnen zitten en per uur een ander vak kunnen volgen. Ze moeten aanwezig zijn en toetsen maken, ook wanneer ze daar door overprikkeling niet aan kunnen voldoen. Ze falen zo vaak dat ze ook zelf gaan geloven dat ze minder slim zijn dan hun neurotypische leeftijdsgenoten en dat ze niets kunnen. Als ze uitvallen en met een burn-out thuis komen te zitten, krijgen ze te maken met de leerplichtambtenaar. Hun ouders worden beboet en aangemeld bij Veilig Thuis. Sommige kinderen worden zelfs (onterecht) uit huis geplaatst of klinisch opgenomen. Deze gebeurtenissen kunnen traumatisch zijn en tot allerlei klachten leiden, zoals een extreem laag zelfbeeld en depressieve stemmingen. Dat leidt soms tot suïcidale gedachten of pogingen. Chargeer ik nu? Nee, dit is bijna de dagelijkse praktijk in Nederland. Natuurlijk gebeurt dit niet met opzet, want we hebben het beste met ze voor. Maar als we blijven verwachten dat mensen met een (vaak onzichtbare) beperking zich moeten aanpassen aan
