De digitale tekentool UP! maakt het voor jongeren met een psychische aandoening en hun behandelaren makkelijker om over gevoelige onderwerpen te praten. Daarbij wordt gewerkt met een ‘bodymap'. De resultaten zijn positief, vinden jongeren en behandelaren die de tool testten.
Hoe praat je over je psychische problemen als je niet weet wat je voelt? Of als het een chaos is in je hoofd en je geen idee hebt waar je moet beginnen? En hoe doe je dat als je je schaamt en je rot voelt of bang bent dat het onaardig is tegenover je ouders? Veel jongeren met complexe problemen hebben moeite om zich uit te spreken in de behandelkamer (Gulliver et al., 2010). Ook voor behandelaars kan dit lastig zijn. Zij zijn voor het stellen van een diagnose en het behandelproces afhankelijk van open communicatie en inzicht in de gevoelens en ervaringen van de jongeren.
Hoewel jongeren over het algemeen steeds opener durven te zijn over hun gevoelens, uiten ze nog niet altijd volledig hoe het werkelijk met hen gaat (Mentale klachten van jongeren moeten bespreekbaar worden, 2022). Het ministerie van VWS lanceerde de campagne ‘Hey, het is oké’ om jongeren in Nederland aan te moedigen hun psychische problemen te bespreken en tips te delen. Het is urgenter dan ooit, want steeds meer jongeren hebben psychische klachten. In 2021 had 18 procent van de 12- tot 25-jarigen psychische klachten, blijkt uit cijfers van het CBS (2023). In de twee jaren daarvoor was dit nog 11 procent. Juist in een fase dat jongeren allerlei mijlpalen bereiken, zoals zelfstandig wonen, studeren of werken, komt hun welzijn onder druk te staan, en dus hun ontwikkeling naar volwassenheid.
Uit onderzoek onder jongeren met ervaring in de jeugd-ggz (Daemen & Rebel, 2018) bleek dat zij meer betrokken willen worden bij hun behandeling en daar zelf meer regie over willen hebben. Ze willen meepraten over hun behandelplan en het gesprek voeren over hun toekomst en mogelijkheden, zodat ze de zorg kunnen krijgen die bij hen past. Het gebruik van een gesprekstool kan helpen om de dialoog tussen jongeren en professionals te verbeteren en spanningen in de relatie te voorkomen, omdat ze elkaar beter begrijpen (Van Schelven et al., 2021).
Visualisatie om gesprek op gang te brengen
Uit onderzoek van het Nivel (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) met Karakter (academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie) onder jongeren met ernstige psychische aandoeningen bleek dat jongeren soms moeite hebben de reacties in hun lijf te herkennen. Ook vonden ze het soms moeilijk hun gemoedstoestand te kennen of zaten ze ‘vast in hun hoofd’. Van binnen kunnen jongeren worstelen met duistere gedachten,
