In deze rubriek laat de redactie van Kind en Adolescent Praktijk een promovendus aan het woord om te vertellen over zijn of haar proefschrift.
Tycho Dekkers promoveerde op 28 januari 2020 cum laude aan de Universiteit van Amsterdam op zijn proefschrift Why adolescents with ADHD take risks: biological, cognitive and social mechanisms. Promotoren waren prof. dr. Hilde Huizenga en prof. dr. Arne Popma, copromotor was dr. Brenda Jansen.
Waarom dit onderzoek?
Jongeren met ADHD vertonen meer risicogedrag dan leeftijdgenoten zonder ADHD, zoals middelengebruik, onveilige seks, roekeloos gedrag in het verkeer en gokken. We weten eigenlijk nog niet zo goed waarom; vandaar dit onderzoek. Via verschillende wegen hebben we geprobeerd een aantal aspecten van de link tussen ADHD en risicogedrag in kaart te brengen. Op sociaal gebied vonden we dat de hoeveelheid kennis die ouders hebben over wat er omgaat in het leven van hun kind van belang is: hoe meer ADHD-kenmerken jongeren hadden, hoe minder hun ouders op de hoogte waren van wat er speelde. En vervolgens: hoe minder ouders op de hoogte waren, hoe meer risicogedrag de jongere liet zien. Verder bleek dat jongeren met ADHD vatbaar waren voor de invloed van leeftijdgenoten bij het nemen van risico, maar dat zij hiervoor niet vatbaarder waren dan jongeren zonder ADHD. Op biologisch vlak bleek dat jongeren die een sterkere fysiologische stressreactie vertoonden op de aanwezigheid van een leeftijdgenoot, ook gevoeliger waren voor de invloed van die leeftijdgenoot op hun risicogedrag. Dit gold trouwens voor jongeren met of zonder ADHD. Op cognitief gebied vonden we verder dat jongeren met ADHD minder complexe strategieën gebruikten bij het nemen van beslissingen dan jongeren zonder ADHD: de eersten wogen minder informatie mee. In het dagelijks leven kan dit mogelijk leiden tot risicogedrag.
Wat hebben professionals en beleidsmakers eraan?
Voor professionals die werken met jongeren met ADHD is het van belang meer aandacht te hebben voor risicogedrag in deze groep. De diagnostiek en behandeling richt zich vooral op de kernsymptomen van ADHD, waarbij risicogedrag soms gemist wordt. Verder dienen behandelaren zich bewust te zijn van de sociale context waarin risicogedrag, zeker in de adolescentie, vaak plaatsvindt. Welke vrienden hebben een risico-aanmoedigende invloed op de jongere? En zijn er misschien ook personen in de omgeving van de jongere te vinden die hierin een positieve rol kunnen vervullen? Ten slotte kunnen behandelaren jongeren ondersteunen bij het nemen van de beste beslissing
