Het maken van grapjes begint vaak klein. Het gaat dan om opmerkingen die we niet meteen pesten noemen, maar wel een onveilig of vervelend gevoel geven. Dit wordt micro-agressie genoemd. “Op het moment zelf lijken microagressies misschien klein of onbeduidend, maar ze stapelen zich op en kunnen mensen het gevoel geven dat ze er niet bij horen. Het is alsof iemand je keer op keer hard en op dezelfde plek in je arm prikt. Eén prik doet misschien niet zo’n pijn. Maar na verloop van tijd raakt die plek gekneusd, en doet elke prik meer pijn dan de vorige.” (Turner, B. (2019, 26 maart). Teaching First-Graders About Microaggressions: The Small Moments Add Up.) Op deze manier kunnen grappen uitdraaien op pesten.

De Week Tegen Pesten biedt een kans om hier extra aandacht aan te besteden en alvast een positieve toon te zetten voor de rest van het schooljaar. De eerste weken na de zomervakantie vormen namelijk een belangrijke periode in het proces van groepsvorming en zijn doorslaggevend voor hoe leerlingen de rest van het jaar met elkaar omgaan.

Wie, wanneer en waar? 

Volgens recent onderzoek uit 2021 van de kinderombudsman worden de meeste kinderen gepest vanwege hun uiterlijk, kleding of gedrag. Opvallend is dat bijna 1/3 van de kinderen wordt gepest om redenen die feitelijk discriminatie zijn. Voor meisjes en kinderen die zich als ‘anders’ definiëren is dit vooral vanwege hun seksuele gerichtheid en/of genderidentiteit. Voor jongens is dit vooral vanwege een handicap. Zorgelijk is ook dat ongeveer 15% van de gepeste kinderen hun leven een onvoldoende geeft. Dit zijn vooral kinderen die op meerdere plaatsen worden gepest en er met niemand over praten. Pesten gebeurt namelijk niet alleen op school, maar ook in de buurt, online, op de sportvereniging en zelfs thuis.

De netwerkbenadering

Juist praten over pesten is belangrijk, want alleen dan kan er hulp geboden worden. Ouders en leerkrachten zijn voor kinderen de belangrijkste mensen om naar toe te gaan als ze gepest worden. Maar zij kunnen het niet alleen oplossen. Kinderen worden namelijk ook in de buurt en online gepest. Daar is niet altijd een volwassene bij waar kinderen naar toe kunnen als ze gepest worden. In de beleving van kinderen doen volwassenen soms ook mee aan het pesten. Door het pesten onbelangrijker te maken of er grapjes over te maken.

Pesten is dan ook niet alleen een probleem van