Experts en diverse beleidsmakers waren het erover eens dat nieuw alcoholbeleid zich veel meer op de omgeving moest richten en dat de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren beperkt moest worden, zowel in de thuissituatie als op publieke plekken waar de wet geldt.

In het nieuwe alcoholbeleid werden ouders gestimuleerd om thuis geen alcohol aan hun minderjarige kinderen te verstrekken, de Alcoholwet werd aanpast en naleving en handhaving van de wet kregen een boost. Inmiddels kenmerkt het beleid zich door samenwerking tussen verschillende publieke en private partijen om de norm van geen alcohol onder 18 jaar, te versterken.

Daling zet niet door na 2015

De analyse van het Trimbos Instituut op basis van scholierenonderzoek laat zien dat de omslag in het alcoholbeleid van begin deze eeuw uitermate succesvol is geweest en dat de ongunstige trend in het alcoholgebruik van jongeren duidelijk is gekeerd. De startleeftijd is sinds 2003 met ruim een jaar gestegen (van 12 jaar in 2003 naar 13,3 jaar in 2019) en minder jongeren drinken op vandaag de dag alcohol dan aan het begin van het millennium.

Nadat de leeftijdsgrens voor de verkoop van zwak-alcoholhoudende dranken in 2014 als gevolg van een initiatiefwetsvoorstel was verhoogd van 16 naar 18 jaar is het effect op het alcoholgebruik van 16-jarigen duidelijk. Maar helaas stabiliseert het alcoholgebruik onder jongeren tot en met 16 jaar. En in 2021 lijkt het gebruik (al dan niet als gevolg van de coronapandemie) eerder te stijgen dan te dalen.

De rol van ouders bij alcoholgebruik

Nog steeds geeft twee op de drie ouders weleens alcohol aan hun minderjarige kind. Jongeren zijn gemiddeld 14,8 jaar als ze voor de eerste keer alcohol krijgen van hun ouders. Als ouders alcohol geven aan hun kind, doen zij dat bijvoorbeeld tijdens een verjaardag of feestje (71%), op een feestdag (33%), tijdens vakantie (30%) of tijdens kermis of carnaval (10%).

Uit onderzoek komt naar voren dat het proeven of drinken van alcohol met toestemming van ouders een risicofactor kan zijn voor eerder en (op latere leeftijd) vaker of grote hoeveelheden drinken. Het is dan ook belangrijk om ouders bewust te maken van de invloed die zij hebben.  Met de NIX18 tools voor risicovolle momenten kunnen preventiewerkers ouders herinneren aan de NIX18-norm.

Nationaal preventieakkoord aangescherpt

In het Nationaal Preventieakkoord zijn opnieuw scherpe doelstellingen geformuleerd die op dit moment nog ver weg lijken. Om deze doelstellingen te realiseren wordt