Het is een feit: een leerling die beter in zijn vel zit, kan beter leren en functioneren. Op school en daarbuiten. En om lekker in je vel te zitten moet je in staat zijn om goed om te gaan met emoties. Sociaal-emotionele vaardigheden zijn dan ook van groot belang, maar aan het leren van deze vaardigheden wordt binnen het onderwijs nog onvoldoende aandacht besteed.

In dit kader vroeg UNICEF Nederland jongeren van 10-18 jaar naar hun ervaringen met mentale gezondheid op school. Maar liefst de helft van de ondervraagde jongeren in het onderzoek Geluk onder Druk (2020) geeft aan dat er geen aandacht is voor mentale gezondheid op school of dat zij niet weten of hun school hier aandacht aan besteedt. En dat terwijl 91 procent zegt het belangrijk te vinden dat er op school aandacht is voor mentale gezondheid.

‘Het veel bespreken van onderwerpen zoals mentale gezondheid zou het een minder taboe-onderwerp maken’, zegt een van de ondervraagde jongeren, ‘dat zou denk ik helpen met het voorkomen van of helpen met mentale problemen’. Uit het onderzoek blijkt verder dat ruim een kwart van de Nederlandse jongeren niet weet waar ze terecht kunnen op school als ze mentale problemen ervaren.

Mentaal welbevinden op school

Er zijn inmiddels veel scholen die bereid zijn te investeren in mentale gezondheid. De corona-pandemie heeft daarvoor ook als katalysator gewerkt. Maar hoe doe je dat in de hectiek van het vervullen van vacatures, het hanteerbaar houden van de werkdruk en het neerzetten van goede lessen in volle klassen? En hoe kies je uit al het beschikbare aanbod het ‘juiste’ voor jouw school? Bovendien is het goed als iedereen in en om school betrokken wordt. Van de directie die ‘mentaal welbevinden’ opneemt in het beleid, leerkrachten, leerlingen en ouders tot de conciërge die bij de deur ziet. De programma’s Welbevinden op School en de Gezonde School-aanpak zijn bijvoorbeeld gericht op samenhang tussen de activiteiten op een school: in de lessen, de omgeving, het beleid en de signalering.

In de praktijk blijkt dat schoolpsychologen schoolbesturen hier goed bij kunnen ondersteunen. Schoolpsychologen hebben kennis van onderwijs én van zorg, en weten wat ‘helpt’ om docenten veerkrachtig te maken en houden. Een schoolpsycholoog is een ‘kennisbaak’ op het gebied van mentale gezondheid, ontwikkeling en leren in het onderwijs. Hij/zij vertaalt wetenschappelijke kennis naar de alledaagse onderwijspraktijk en kan de dagelijkse gang van zaken omzetten