Vermijden hoort bij angst, en angst behandelen betekent het vermijden opheffen. Exposure, met andere woorden. Meestal gaat dat geleidelijk. Misschien had mijn vriend moeten beginnen met de derde verdieping of zelfs met de tweede. Misschien kon hij dan nu wel vanaf de tiende naar beneden kijken. Maar was het nodig om dat te kunnen? En is het slecht om het niet te kunnen? Moet voor een geslaagde behandeling alle vermijding worden opgeheven? Wij leren van wel. Wij leren zelfs te speuren naar verborgen vormen van vermijden. En niet alleen vermijden is uit den boze, ook veiligheid zoeken: veiligheidsgedrag. De agorafobicus die zijn mobiel meeneemt, zodat hij kan bellen als hij niet goed wordt op straat, de dwangpatiënt die nog even drie keer de muur aantikt, voor de zekerheid. Het mag allemaal niet, maar is dat terecht?
Kortgeleden schreven Stefan Hofmann en Aleena Hay (2018) een artikel over vermijden: Rethinking avoidance; towards a balanced approach to avoidance in treating anxiety disorders. Ha, dat hebben we nodig, voor onze vragen. Laten we eens kijken wat zij over vermijden schrijven. Wat houdt hun balanced approach in? Vermijden is niet altijd zo slecht als we altijd dachten. Dat is hun belangrijkste boodschap.
Voordat we hun boodschap verder bespreken, gaan we even terug naar theorieën over vermijden bij angststoornissen. Waarom vermijden mensen die angstig zijn en waarom blijven zij dat doen, terwijl ze er ook veel last van hebben? Vermijden loont, is de theorie. Raak niets meer aan, en je wordt niet meer angstig. Ga niet op zaterdagmiddag naar een drukke winkel en je hoeft niet bang te zijn flauw te vallen. Vermijden loont en alle gedrag dat beloond wordt, blijft bestaan of neemt zelf toe. Een ijzersterkte theorie waarmee generaties gedragstherapeuten zijn opgegroeid. Ook het therapeutisch antwoord op vermijden is overduidelijk: exposure. Wil je van je angst af, dan moet je niet meer vermijden, maar juist die vermeden situaties opzoeken.
Het blijkt echter niet zo simpel. Hofmann en Hay (H&H) beschrijven nieuw