Aan stoornissen zoals angst-, stemmings-, persoonlijkheids- en psychotische stoornissen liggen vaak traumatische gebeurtenissen ten grondslag (Carr e.a., 2013). Bij deze stoornissen wordt de rol van trauma helaas nog onvoldoende onderkend. Ook auditieve hallucinaties in de adolescentie kunnen samenhangen met blootstelling aan traumatische gebeurtenissen. Auditieve hallucinaties zijn auditieve ervaringen die niet overeenkomen met identificeerbare stimuli, oftewel: men hoort dingen die er in de werkelijkheid niet zijn (Jardri e.a., 2014).
Stemmen horen komt bij ongeveer 1 tot 35 procent van de kinderen voor. Het kan onschuldig zijn en verdwijnt meestal vanzelf (Jardri e.a., 2014; Maijer e.a., 2017). Hallucinaties zijn een probleem als deze het functioneren en de ontwikkeling van het kind belemmeren. Daarnaast zijn hallucinaties een risicofactor voor het ontwikkelen van psychopathologie, zoals psychotische ervaringen in de volwassenheid. Als deze bredere problematiek traumagerelateerd is, is het volgens ons effectiever om naast klachtgerichte interventies ook traumabehandeling in te zetten om de onderliggende oorzaak, het trauma, aan te pakken. Maijer e.a. (2017) beschrijven in een recent artikel een door hen ontwikkelde klachtgerichte psychotherapie voor kinderen en jongeren die stemmen horen (Universitair Medisch Centrum Utrecht, 2018). Zij benadrukken dat behandeling zich zou moeten richten op traumaverwerking wanneer trauma een duidelijke onderliggende oorzaak of uitlokkende factor lijkt te zijn voor het horen van stemmen.
Jessica ziet de verschillende stemmen als geesten die van buiten komen
Er bestaan verschillende behandelingen voor PTSS bij kinderen, zoals Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) (Beer & De Roos, 2004), Write Junior (Lucassen & Van der Oord, 2009), de groepsbehandeling Horizon (Leeuwenburgh e.a., 2007) en Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie (TG-CGT, in het Engels beter bekend als TF-CBT en verder in dit artikel zo genoemd; Cohen e.a., 2008). TF-CBT onderscheidt zich van de andere traumabehandelingen door de prominente plaats die de eerste sessies met psycho-educatie, relaxatie, affectregulatie en cognities innemen en door de betrokkenheid van de primaire verzorgers bij de behandeling (Cohen e.a., 2008). Van alle traumabehandelingen voor jeugdigen is met diverse RCT’s de effectiviteit van TF-CBT voor de behandeling van PTSS bij jeugdigen het beste aangetoond.
Met een casusbespreking willen we de kracht laten zien van TF-CBT bij PTSS, waarbij ook sprake is van comorbide problematiek. In deze casus gaat het om auditieve hallucinaties, maar TF-CBT kan ook worden ingezet als sprake is van andere comorbide problematiek. We beschrijven specifiek de toegevoegde waarde van de eerste vier modules en de gezinscomponent. Het gaat om Jessica, een veertienjarig
