Momenteel werkt Trudy Mooren, klinisch psycholoog gezinsafdeling ARQ Centrum ’45, bijzonder hoogleraar Family Functioning Following Psychotrauma aan de Universiteit Utrecht en hoofdopleider van de KP-opleiding V&O bij de RINO Groep, veel met kinderen uit Syrië en Oekraïne. Ze bespreekt de diversiteit en de ernst van de symptomen die deze kinderen ervaren als gevolg van hun trauma’s. Ze wijst op de impact die deze trauma’s hebben op hun algehele welzijn en ontwikkeling, waaronder posttraumatische stressstoornis, depressie en gedragsproblemen.

Narratieve exposure

Mooren benadrukt hoe belangrijk het is om deze symptomen in een vroeg stadium te herkennen en adequaat te behandelen. ‘Denk aan slecht kunnen slapen. Midden in de nacht gaan ijsberen. Te moe zijn voor school waardoor de motivatie om naar school te gaan verdwijnt. Ze zijn somber, liggen in bed. Grote delen van de dag komen ze niet tot activiteit. Ze hebben zowel voorafgaand aan hun vlucht als tijdens hun vlucht hele nare dingen meegemaakt.’

Therapieën zoals EMDR en narratieve exposure therapie zijn effectief gebleken in het helpen van kinderen om hun traumatische ervaringen te verwerken, stelt Mooren. In deze aflevering beschrijft ze hoe deze benaderingen kinderen helpen hun verhalen te vertellen en te verwerken, wat cruciaal is voor hun herstel.

Culturele bemiddelaars

Cultureel bewustzijn in de behandeling van deze kinderen speelt een belangrijke rol. De inzet van culturele bemiddelaars en hoe deze professionals helpen bij het overbruggen van culturele en taalbarrières, is essentieel voor een effectieve communicatie en behandeling. ‘Kinderen kijken eerst de kat uit de boom. Ik ben echt een wereldvreemde voor hen als psycholoog’, vertelt Mooren. ‘Sowieso omdat ik psycholoog ben, maar ook vanwege de taal die ik spreek. Letterlijk de taal, maar ook het jargon. Dat sluit allemaal absoluut niet aan bij hun belevingswereld.’ Cultural Mediators zijn hierbij niet alleen tolk, maar weten ook heel goed de culturele verschillen te overbruggen. ‘Zij weten als geen ander dat vertrouwen te winnen door hele toegankelijke taal te gebruiken en vaak bij deze kinderen over de vloer te komen.’

Holistische benadering

Mooren benadrukt tijdens deze podcast de behoefte aan meer onderzoek en beter begrip voor de specifieke behoeften van getraumatiseerde vluchtelingenkinderen, om zo de behandelingsmethoden en -strategieën verder te verbeteren. Tegelijkertijd neemt de noodzaak toe van deskundigheidsbevordering bij hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg. Ze benadrukt het belang van training en bewustwording bij professionals om effectieve hulp te kunnen bieden aan deze kinderen en hun families. ‘Er is veel behoefte aan een holistische en multidisciplinaire benadering in de zorg voor deze kwetsbare groep.’

Wat brengt het Mooren zelf, het werken met deze kinderen? ‘Je bekijkt de wereld vanuit je behandelkamer. En daar leer je zo ontzettend veel van. En het maakt je heel erg bescheiden over wat mensen andere mensen aandoen en hoe ze toch weer opstaan, verdergaan en aan hun problemen het hoofd bieden. Ik heb diep respect voor het incasseringsvermogen van deze groep.’