De I-phone bestaat inmiddels zo’n 16 jaar en heeft de manier waarop jongeren sociale relaties onderhouden enorm veranderd. Feit is ook dat Nederlandse kinderen een stuk minder tevreden met hun leven zijn sinds die smartphone zijn intrede deed. Het percentage tieners met emotionele problemen is bijna verdubbeld tussen 2009 en 2021. Vooral bij meisjes is deze trend schrijnend. In 2009 rapporteerde 21,4 procent van de meisjes dit soort problemen; inmiddels gaat het om 43 procent. Een kwart daarvan heeft last van symptomen die je ziet bij internaliserende stoornissen, zoals stemmings- en angststoornissen.

Schermtijd en sociale media

Nederlandse jongeren brengen meer tijd door op hun scherm dan ooit tevoren. Zo zitten scholieren gemiddeld vijf uur per dag op hun smartphone en vindt ruim de helft van de kinderen tussen de 9 en 13 jaar zichzelf telefoon-verslaafd. Inmiddels besteden ze gemiddeld honderd minuten per dag aan digitale media op tablet, telefoon of televisiescherm waar ze vooral op TikTok, Instagram, Snapchat en andere sociale media zitten. Die hebben als kenmerk ‘sociaal’ te zijn, maar tegelijkertijd zijn jongeren van nu ongelukkiger, onzekerder en eenzamer dan voorheen, zo wees recent grootschalig onderzoek uit. Ze spreken minder met elkaar af, vertonen meer gedragsproblemen en zijn vaker depressief. 

Wat vinden jongeren zelf? 

Jongeren vinden er zelf trouwens ook wat van. Volgens het nieuwe onderzoeksrapport ‘De plussen en minnen van social media: Jongeren aan het woord’ van project AWeSome van de Universiteit van Amsterdam (UvA), vinden de meeste jongeren in Nederland weliswaar dat sociale media een goede invloed hebben op hun vriendschappen, maar denkt een kwart daarvan dat sociale media een slechte invloed hebben op hoe gelukkig ze zijn. Ook vindt een derde dat sociale media slecht zijn voor hun zelfbeeld. Dat geldt vooral voor meisjes: bijna de helft van hen zegt dat social media een slechte invloed hebben op hoe ze zichzelf zien, terwijl dat bij jongens iets minder dan een kwart is.

Overmatig gebruik smartphones 

Er is toenemend bewijs dat overmatig smartphonegebruik kan leiden tot negatieve gevolgen voor de mentale gezondheid van jongeren. Uit een studie van The San Diego State University uit 2018 naar smartphonegebruik onder jongeren bleek al dat tieners die constant op hun smartphone zitten zich minder gelukkig voelden dan leeftijdsgenoten die zich hiervan onthouden en activiteiten offline ondernamen, zoals lezen of sporten. De meest gelukkige studenten bleken minder dan een uur per dag achter een scherm