Met een eerste, Nederlandstalige versie van de PACEs-vragenlijst doet Koraal Jeugd onderzoek naar positieve ervaringen van jeugdigen; twee andere vragenlijsten volgen. Het moet de kennis vergroten over het belang van positieve jeugdervaringen. Die helpen bijvoorbeeld om ingrijpende, negatieve ervaringen te voorkomen en op te vangen.
We weten in Nederland steeds meer over ingrijpende jeugdervaringen. Niet minder belangrijk is kennis over positieve ervaringen in de jeugd. Beide zijn bepalend voor de ontwikkeling. Positieve jeugdervaringen bevorderen een gezonde ontwikkeling en ondersteunen de veerkracht bij tegenspoed in het leven. Ze spelen daarmee een cruciale rol in het voorkomen, opvangen (‘bufferen’) en behandelen van de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen.
Ingrijpende jeugdervaringen zijn stressvolle ervaringen die een jeugdige ofwel rechtstreeks kunnen schaden (zoals geweld, verwaarlozing en misbruik) dan wel indirect, via hun omgeving. Denk hierbij aan middelenverslaving in het gezin of huiselijk geweld. In de baanbrekende Adverse Childhood Experiences (ACEs) study van Felitti en collega’s (2019) zijn de prevalentie en de gevolgen van tien ingrijpende jeugdervaringen onderzocht: fysieke en emotionele mishandeling, fysieke en emotionele verwaarlozing, seksueel misbruik, gezinslid in de gevangenis, scheiding van opvoeders, huiselijk geweld, middelengebruik in het gezin en psychische gezondheidsproblemen in het gezin. Ook wordt steeds meer onderzoek gedaan naar ingrijpende jeugdervaringen buiten het gezin, zoals sociale uitsluiting, niet thuis kunnen opgroeien of ernstige schoolproblemen (onder andere Finkelhor et al. 2013). Zo’n 25 jaar aan wetenschappelijk onderzoek laat zien dat ingrijpende jeugdervaringen een grote negatieve invloed kunnen hebben op het gebied van (brein)ontwikkeling, gedrag en mentale en fysieke gezondheid, zowel in de kindertijd als op volwassen leeftijd. Dit kan welbevinden en kansen tot maatschappelijke deelname fors verminderen. Bovendien komt uit onderzoek naar voren dat ingrijpende jeugdervaringen relatief veel voorkomen, vaak onderling met elkaar samenhangen en een opeenstapelende impact kunnen hebben. Vanwege deze grote impact heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2014 de preventie van ingrijpende jeugdervaringen, en het ondersteunen van hen die deze ervaringen meemaken, tot prioriteit uitgeroepen (WHO 2014).
Positieve jeugdervaringen
De laatste jaren neemt de (wetenschappelijke) aandacht voor positieve jeugdervaringen toe, vanwege hun bijdrage aan een gezonde ontwikkeling en algemeen welzijn en vanwege hun preventieve en bufferende effecten op de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen. Positieve jeugdervaringen kunnen dus bijdragen aan veerkrachtig functioneren bij tegenslag. Veerkrachtig functioneren is een dynamisch en bovenal systemisch proces, waarin het sociale systeem om iemand heen een cruciale rol speelt (Van Harmelen 2022). Positieve jeugdervaringen kunnen voortkomen uit relaties, zoals het hebben van een beste vriend of