Om jongeren een hart onder de riem te steken werden jonge festivalbezoekers gestimuleerd hun dankbaarheid te uiten, bijvoorbeeld door een videoboodschap in te spreken. Ook andere, eenvoudige dankbaarheidsoefeningen kunnen het mentale welbevinden van jongeren verbeteren.
© anna.stasiia/Stock.adobe.com Deze afbeelding is illustratief
In de nasleep van corona klinken vaak zorgen over de mentale gezondheid van jongeren. Tijdens de pandemie ervoeren zij veel mentale klachten, zoals stress, depressie en angst. Toen jongeren na twee jaar eindelijk weer naar festivals konden, vroegen wij ons af hoe wij hen op die plek een hart onder de riem konden steken. Zou het mogelijk zijn om tijdens een festival op een aantrekkelijke manier inzichten uit de positieve psychologie met jonge festivalgangers te delen? Samen met Q-dance, Public Cinema, Thrive Amsterdam, Stichting JIM, Erasmus SYNC Lab en YoungXperts wilden we een dankbaarheidsbeweging in werking zetten.
Waarom juist dankbaarheid? Dankbaarheid wordt gezien als een menselijke kracht die gunstig is voor de samenleving als geheel en iemands persoonlijke en relationele welzijn verbetert (Simmel 1950). In de wetenschappelijke literatuur wordt het begrip zowel beschouwd als een ‘waarde’ als een ‘emotionele toestand’ (Froh et al. 2008). Als we dankbaarheid als waarde zien, leidt dit ertoe dat door het ervaren van dankbaarheid mensen geneigd zijn meer prosociaal gedrag (iets goeds doen voor anderen) en minder destructief gedrag (iets slechts doen voor jezelf of anderen) te vertonen.
Dankbaarheid als emotionele staat gaat over het proces van het ontvangen van een (tastbaar of niet-tastbaar) ‘geschenk’. Daarbij onderscheiden we twee fasen van informatieverwerking: 1) erkennen dat er een positieve uitkomst is, 2) erkennen dat een externe bron hiervoor verantwoordelijk is geweest. Diverse onderzoeken tonen aan dat het uiten van dankbaarheid zorgt voor een afname in zowel internaliserende als externaliserende problemen (Sun et al. 2019, 2020). Daarnaast voorspelt het uiten van dankbaarheid positieve gevoelens en tevredenheid bij adolescenten (Yang et al. 2020) en kan het uiten van dankbaarheid zorgen voor een verbeterde slaap en een verbeterde fysieke gezondheid (Boggiss et al. 2020). In de hersenen activeert het ervaren van dankbaarheid gebieden die betrokken zijn bij beloning, morele cognitie en emotie regulatie (Fox et al. 2015).
Daarom zochten we naar een manier om dankbaarheid te vergroten onder jongeren, als een vaardigheid die zij zelf kunnen inzetten om hun mentale weerbaarheid te vergroten in relatie met anderen. In de positieve psychologie zijn diverse dankbaarheidsinterventies onderzocht, bijvoorbeeld het schrijven van een dankbaarheidsbrief aan iemand
