Kinderen en jongeren die gepest worden, zijn slachtoffer van een stelselmatige vorm van agressie. Een of meer personen proberen hen fysiek, verbaal of psychologisch schade toe te brengen. De macht is hierbij ongelijk verdeeld. Tijdens de Week Tegen Pesten schenken scholen door heel Nederland extra aandacht aan pesten.

Eerst de cijfers

En dat die blijvende aandacht voor het voorkomen en aanpakken van pesten op scholen belangrijk is, blijkt wel uit de nieuwste cijfers van de Veiligheidsmonitor 2021-2022 van het ministerie van OCW. Zowel in het primair onderwijs (po) als in het voortgezet onderwijs (vo) zijn de pestcijfers gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. In het po van veertien procent naar zeventien procent en in het vo van zes procent naar negen procent. Op de basisscholen wordt 1 op de 10 kinderen wordt gepest (CBS), op het voortgezet onderwijs is dat 1 op de 20 jongeren en bij de studentenpopulaties 1 op de 14. Het percentage lesbische, homoseksuele en biseksuele leerlingen dat wekelijks, of zelfs dagelijks door leeftijdsgenoten wordt gepest, is echter twee keer hoger dan het percentage heteroseksuele leerlingen dat te maken krijgt met pesterijen. Relatief nieuw is het zogenaamde cyberpesten, het pesten via digitale kanalen. Kwetsende teksten worden bijvoorbeeld op internetfora geplaatst of foto’s, filmpjes of roddel via het web verspreid. 1 op de 5 jongeren, zo’n 400.000 per jaar, wordt op die manier online gepest, blijkt uit onderzoek van het CBS.

Ook bij de Kindertelefoon is het aantal gesprekken over pesten duidelijk toegenomen. Het aantal telefoontjes en chats over dit onderwerp is in een jaar tijd gestegen van 65 naar 85 per dag. Dagelijks voert de Kindertelefoon meer dan duizend gesprekken en pesten is een van de meest besproken onderwerpen. De inhoud loopt uiteen van grapjes over pesten tot jarenlange pestproblemen. Naast kinderen die zelf worden gepest en willen dat het stopt, nemen er ook kinderen contact op voor een familielid, vriend of klasgenoot die wordt gepest. Zij willen vaak helpen, maar weten niet hoe.

Gevolgen van pesten

Er zijn verschillende meta-analyses naar pesten. Daaruit komt stelselmatig naar voren dat pesten samenhangt met ernstige problemen bij het slachtoffer, zoals bijvoorbeeld slaapproblemen, zelfbeschadiging en zelfs suïcidepogingen. Pesten kan een aantal negatieve gevolgen hebben voor het slachtoffer, zoals:

• Emoties: Pesten kan leiden tot gevoelens van angst, verdriet, boosheid en eenzaamheid.
• Fysieke gezondheid: Pesten kan leiden tot lichamelijke verwondingen, zoals blauwe plekken, schrammen en kneuzingen.